Η Ειρήνη Αλεξάνδρου γράφει για τον Μάνο

Αν μ'

ακούς...

Μάνος! Δεν χωρά σε λέξεις αυτός ο άνθρωπος. Δεν περιγράφεται. Δεν μπορείς να τον χαρακτηρίσεις. Δεν χωράει σε εικόνες. Ενθουσιώδης, ένα βήμα μπροστά σε όλα, αντισυμβατικός, πανέξυπνος, γεμάτος ιδέες, ασταμάτητος, ασυγκράτητος όταν θύμωνε, με ψυχή μικρού παιδιού, δοτικός όσο δεν πάει, φίλος, αληθινός φίλος που θα τα παρατήσει όλα και θα προβληματιστεί μαζί σου, θα σε ακούσει, θα σε συμβουλέψει και στο τέλος θα σε ηρεμήσει, θα γελάσεις και η επικοινωνία θα κλείσει με μια γλυκιά αίσθηση ότι όντως ακόμα υπάρχουν άνθρωποι.

Υπάρχουν;

Ήσουν σίγουρα εσύ και ήσουν μοναδικός.

Αν μας βλέπεις, θα ξέρεις τι συμβαίνει σε όλους μας αυτό το διάστημα. Από την μέρα που έφυγες δεν έχει περάσει ούτε μια ημέρα που δεν ήρθες στο μυαλό μου. Σε συζητάμε συνήθως κάθε βράδυ.Θυμάσαι τότε που είχε πει αυτό; Θυμάσαι που τραγούδησε αυτό το τραγούδι στην εκπομπή του;

Τα λόγια του; Τις ιστορίες του;

Κάθε φορά που ακούγεται το ''Φίλα με'' του Κραουνάκη επικρατεί σιγή... Μιλάμε μέσα στο αμάξι, ακούγεται το τραγούδι που με τόσο πάθος τραγουδούσες και σχολίαζες κάθε φορά όταν το έβαζες στην εκπομπή και πάλι σιωπή. Όλα σταματάνε, όλα επιστρέφουν στη μέρα της φυγής σου.

Τελειώνει το τραγούδι, βαθύς αναστεναγμός και πάλι στα δικά μας. Δεν έκλαψα την ημέρα που έφυγες. Έκλαψα γοερά το βράδυ που έμαθα ότι μπήκες στο νοσοκομείο. Σου έστειλα μήνυμα κατευθείαν. Περίμενα ότι κάποια μέρα θα διαβαστεί. Περιμέναμε να γιορτάσουμε όλοι παρέα μια ακόμη νίκη σου.

ΕΙΝΑΙ νικητής έλεγα, καθησυχάζοντας το μέσα μου. Περίμενα μέρες. Μάταια όλα. Ένα θετικό νέο και όλοι λέγαμε ότι ξέφυγες. Μετά... Επιστροφή στη σκληρή πραγματικότητα. Δυο μέρες πριν, μιλήσαμε στο τηλέφωνο. Υπέθεσα ότι είναι απλά μια ίωση.

- Πάνε, Μάνο, θα σε πάρω μόλις τελειώσουν οι μαθητές μου τις εξετάσεις, σου είπα. Σου στέλνω μήνυμα αργότερα και απάντησες με καρδιές. Από τότε με τρώνε οι τύψεις που δεν επέμενα.

Για 'μένα εκεί τελείωσαν όλα. Ξέσπασα τη μέρα που συνειδητοποίησα ότι δεν πρόκειται να ξαναμιλήσουμε ποτέ. Τη μέρα που κατάλαβα ότι δεν θα υπάρξει ξανά διάλογος μεταξύ μας, για δουλειές, για τα άγχη και τις αγωνίες μας, για τα παιδιά μας και για τις φορές που διαφωνούσαμε έντονα.

Από την πρώτη στιγμή που σε γνώρισα μισούσες τον καθωσπρεπισμό. – Σταμάτα επιτέλους τον πληθυντικό. Είσαι συνεργάτης μου, είσαι φίλη μου, είμαστε οικογένεια.

Δεν έχετε ιδέα πόσο σημαντικό είναι να έχεις φίλο τον Μάνο. Όχι τον Αντώναρο. Τον Μάνο. Όσοι δεν το έζησαν απλά δεν μπορούν να διανοηθούν τι μετέδιδε ο Μάνος στους φίλους του και σε όσους αγαπούσε. Οι σκέψεις μου είναι πιο σκόρπιες από ποτέ. Έχω να διηγηθώ πολλές στιγμές, αλλά δεν θέλω. Κλείνω τα μάτια και έρχονται όλα μπροστά μου. Δεν περνάει, Μάνο μου, αυτή σου η απώλεια.

Είπες καλοκαίρι; Πού είσαι; Περίμενα με αγωνία να έρθεις να μας δεις. Το είχαμε κανονίσει. Τώρα πια θα θυμάμαι ότι την ημέρα των γενεθλίων μου, που τόσο σκληρά στιγμάτισε η απουσία σου, θα λέω στον γιο μου πόσο υπέροχος άνθρωπος ήσουν. Στο σπίτι θα υπάρχει πάντα η δική σου γωνιά με τα σκίτσα σου και τις φωτογραφίες σου και θα λέμε ιστορίες. Θα του πω για όσα μου εξιστόρησες, για τους μεγάλους ανθρώπους που γνώρισες στη ζωή σου. Για τα όμορφα λόγια που έλεγες για την οικογένειά μας. Για το πόσο γρήγορα μου έδειξες εμπιστοσύνη.

Πώς έγινε αυτό; Έγινε γιατί η καρδιά σου, χωρούσε τον κόσμο ολάκερο και αγαπούσες πολύ και για πάντα. Ήσουν ο σοφότερος φίλος που είχα και η απουσία σου με αποδυναμώνει. Μπήκα που λες στο viber προχθές. Έπεσα τυχαία πάνω στην επαφή σου... Τελευταία προβολή... Πολύ καιρό πριν...

Τέσσερις δύσκολοι μήνες, προσπαθώντας πια να συνηθίσουμε όλοι ότι δεν μπορούμε να μοιραστούμε τις σκέψεις μας μαζί σου. Πλησιάζουν οι γιορτές και η δική σου γιορτή. Ευχές, γέλια, υποσχέσεις, όλα πάνε στράφι... Φέτος, όλα διαφορετικά. Βλέπω συχνά τα βίντεο και τα αφιερώματα για σένα. Έτσι αισθάνομαι ότι απλά δεν μπορώ να σου μιλήσω γιατί είσαι πνιγμένος στη δουλειά, αλλά σε βλέπω και άλλοτε γελάω, μα περισσότερο κλαίω.

Μια από αυτές τις στιγμές ήρθε ο μικρός και μου είπε: - Μαμά, είναι ο φίλος σου που πέθανε... από τα γέλια; – Θα ευχόμουν να πεθάνουμε όλοι από τα γέλια για μια τελευταία φορά, σκέφτηκα.

Ζήτησα από τον γιο μου να σε ζωγραφίσει, μετά από όλα όσα του διηγήθηκα για 'σένα και ξέρεις τι μου ζωγράφισε; Έναν ήλιο, Μάνο. Αυτό ήσουν για όλους μας. Ένα φωτεινό παράδειγμα ενός δασκάλου που σαν καλός μέντορας βοηθούσε τους μαθητές του, τους δίδασκε, τους συμβούλευε και τους αγαπούσε άνευ όρων. Μας έσπρωχνες να κυνηγήσουμε τα όνειρά μας με κάθε κόστος.

Καμάρωνες και χαιρόσουν. Πόσο ανεκτίμητη πια η φιλία σου, Μάνο;

Αν μ' ακούς, σ' ευχαριστώ. Για όλα τα τόσο όμορφα που έκανες για 'μένα. Ήσουν ο άνθρωπος που κυριολεκτικά άλλαξες τη ζωή μας από τη μια στιγμή στην άλλη. Αν μ' ακούς, σ' ευχαριστώ για την εμπιστοσύνη σου. Σπάνια το κάνουν οι άνθρωποι πλέον αυτό.

Όσο προχωράει η ζωή μας, οι αντιδράσεις των ανθρώπων σκληραίνουν, Μάνο. Μου λείπει που δεν μπορούμε πλέον να σχολιάσουμε τα γεγονότα ή να διαβάσω ένα κείμενο με τις απόψεις σου.

Αν μ' ακούς, σ' ευχαριστώ για τη φιλία σου. Για τις αμέτρητες ώρες που συζητούσαμε τα επαγγελματικά μας, τα προσωπικά μας ή που γελούσαμε με διάφορες ιστορίες στις τέσσερις το ξημέρωμα. Είσαι σπουδαίος.

Αν μ' ακούς, έλα και σήμερα στον ύπνο μου. Να γελάσουμε πάλι όπως την τελευταία φορά που ήρθες και να μου πεις επιτέλους τι στο καλό μπορεί να κάνεις εκεί πάνω.

Πατέρα, φίλε και αδερφέ μου Μάνο.